Üniversiteden yapılan açıklamada görüşlerine yer verilen Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mehmet Nezih Aytaçlar, Santorini’de geçmişte yaşanan büyük patlamanın bölgedeki etkilerine dikkat çekti.
Aytaçlar, Santorini Yanardağı’nın 3650 yıl önce patladığını belirterek, “Ada yuvarlak bir şekle sahipken, patlama sonucunda dörtte üçü yok olmuş ve günümüzdeki C şeklini almıştır. Bir dizi tsunami olduğunu biliyoruz. Bizim tespit edebildiğimiz izlerden bir tanesi Çeşme’de Bağlararası Höyüğü’nde bulunan tsunami kalıntılarıdır. Urla Sahilinin güneyinde kalan kıyıların tümünde bu tsunaminin etkilerinin olduğunu tahmin ediyoruz.” ifadelerini kullandı.
Santorini’de gerçekleşebilecek büyük bir patlamanın sadece Türkiye’yi değil, tüm dünyayı etkileyeceğini vurgulayan Aytaçlar, şunları kaydetti:
“M.Ö. 1600’lerde oluşan eski patlama sırasında, kutuplardaki buzullaşmalar artış gösteriyordu. Hatta Kanada’daki sekoya ağaçlarının halkaları daralıyor, bu da o ağaçların birkaç yıl boyunca düzenli güneş ışığı göremedikleri anlamına geliyor. Patlama sonucunda bir takım sülfürler açığa çıkıyor ve bu sülfür yağmurla sülfürik asit olarak yeryüzüne iniyor, bu da tarımı mahvediyor. M.Ö.1600’lerde olan patlamaya benzer bir patlama olursa, diğer ciddi tehlike iklimsel kriz olur. Bu patlama, ciddi bir iklimsel değişikliğe yol açar ve bu yalnızca Türkiye için değil, dünya için tehlike yaratır.”
Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Fiziki Coğrafya Anabilim Dalı Doktor Öğretim Üyesi Aylin Karadaş ise büyük volkanik patlamaların uzun süreli atmosferik etkilerine dikkat çekti.
Karadaş, şiddetli bir patlamada atmosfere yayılan küllerin uzun yıllar havada asılı kalabildiğini belirterek, “Güneş ışınlarının yeryüzüne ulaşmasını engelleyerek sıcaklıkların düşmesine yol açıyor. Santorini’nin geçmişte benzer bir patlama yaşadığını biliyoruz. Ege kıyılarında yaptığımız sondaj çalışmalarında, alüvyal sedimanlar arasında Santorini’nin eski patlamalarına ait küllerine rastladık.” ifadelerini kullandı.
Karadaş, Santorini’de bir takım volkanik hareketler olduğunu ancak henüz yüzeye yakın bir magma hareketliliğinin gözlemlenmediğini belirterek, “Magma 5 kilometre kadar derinde etkinlik gösteriyor. Şiddetli bir volkanik patlamanın gerçekleşmesi için magmanın yüzeye doğru yükselmesi gerekmekte.” dedi.
AA